Qeexitaan & Macnaha Ereyada Afka Soomaaliga
Qor erayga aad rabto, kaddibna hel macnahiisa!
an
Qaab-dhismeedka (Naxwe)
qurub / particle
Diidmo / negation
Wadaag:
Tusaale
Ogeysiis! qoraalkan, waa tusaale la xariir erayga an oo kali ah:
Erayada u qoraal eg: `an`
ani
Qeexid
ld aniga.
Qaabnaxweed & Naxwe
mu.eb
mu (magacuyaal) — magacuyaal (pronoun)
Qeyb: naxwe
eb (Ebyoon) — Ebyoon (independent)
Qeyb: naxwe
Wadaag:
aan
Qeexid
Qurub tilmaamaya in weertutahay weer diidmo, weer xor ah ama midaanahayn tu ay tahayba. Tus. “Miyaan fadhigiila qaban?”, “Yaan lacag la siin!”, “Wiilka aanimaanini waa Cali”. ld an.
Qaabnaxweed & Naxwe
qr.diid
qr (qurub) — qurub (particle)
Qeyb: naxwe
diid (Diidmo) — Diidmo (negation)
Qeyb: naxwe
Wadaag:
ana
Qeexid
ana qr. Hadday u yaraato; haddaan wax kalejirin; agow; xataa. Tus. “Ana ii ahaateenaa!”;“Ana roob di'i lahaayaa!” ld anaa2.
Wadaag:
aan
Qeexid
Magacuyaal tilmaama qofkakoowaad ee kelida ah (hadlaha ama waxqoraha).
ld aannu.
Qaabnaxweed & Naxwe
mu.dhm.y
mu (magacuyaal) — magacuyaal (pronoun)
Qeyb: naxwe
dhm (Dhimman) — Dhimman (clitic)
Qeyb: naxwe
y (yeele) — yeele (subject)
Qeyb: naxwe
Wadaag:
angaran
Qeexid
Wax laangaray ahaansho.
Qaabnaxweed & Naxwe
f.mg4
f (Fal) — Fal (verb)
Qeyb: naxwe
Wadaag:
angaran
Qeexid
(-rmay, -rantay; -rmi) Wax laangaray noqosho.
Qaabnaxweed & Naxwe
f.mg1
f (Fal) — Fal (verb)
Qeyb: naxwe
Labdhedig
(-rantay)
Wadaag:
agan
Qeexid
Ceel biyo badan leh; naq badan.
A. ah: xoolo, ceel, dhul iwm oo aanintifaac lahayn.
Qaabnaxweed & Naxwe
m.l
m (magac) — magac (noun)
Qeyb: naxwe
l (Lab) — Lab (masculine)
Qeyb: naxwe | Jinsi: l
Wadaag:
axan
Qeexid
Xoolo la qalo ama cunto kale ooloogu duceeyo qof markaa dhintay.
Qaabnaxweed & Naxwe
m.l
m (magac) — magac (noun)
Qeyb: naxwe
l (Lab) — Lab (masculine)
Qeyb: naxwe | Jinsi: l
Wadaag:
axan
Qeexid
(-xmay, -xantay; -xmi) Xoolo laqalo ama cunto kale cid markaa dhimatayraacin.
Qaabnaxweed & Naxwe
f.g1
f (Fal) — Fal (verb)
Qeyb: naxwe
Labdhedig
(-xantay)
Wadaag:
anoo
Qeexid
Magacuyaalka qofka kowaad oo kakooban 'ani' iyo 'oo'.
Qaabnaxweed & Naxwe
mu.eb
mu (magacuyaal) — magacuyaal (pronoun)
Qeyb: naxwe
eb (Ebyoon) — Ebyoon (independent)
Qeyb: naxwe
Wadaag:
adan
Qeexid
Libaaxa tan dheddig; gool.
Ugaarta ama dugaagga intooda laayaankaah.
Koox libaaxyo ah.
Qaabnaxweed & Naxwe
m.dh
m (magac) — magac (noun)
Qeyb: naxwe
dh (Dheddig) — Dheddig (feminine)
Qeyb: naxwe | Jinsi: dh
Wadaag:
anna
Qeexid
ld annaga.
Qaabnaxweed & Naxwe
mu.eb
mu (magacuyaal) — magacuyaal (pronoun)
Qeyb: naxwe
eb (Ebyoon) — Ebyoon (independent)
Qeyb: naxwe
Wadaag:
anse
Qeexid
Magacuyaalka qofka kowaad oo kakooban 'ani' iyo 'se'.
Qaabnaxweed & Naxwe
mu.eb
mu (magacuyaal) — magacuyaal (pronoun)
Qeyb: naxwe
eb (Ebyoon) — Ebyoon (independent)
Qeyb: naxwe
Wadaag:
anaa
Qeexid
Magacuyaalka qofka kowaad ooka kooban 'ani' iyo 'aa 1'.
Qaabnaxweed & Naxwe
mu.eb
mu (magacuyaal) — magacuyaal (pronoun)
Qeyb: naxwe
eb (Ebyoon) — Ebyoon (independent)
Qeyb: naxwe
Wadaag:
alan
Qeexid
(almo/-nno, m.dh) Xubnaha geedkaqasabka middood.
Qaabnaxweed & Naxwe
m.l
m (magac) — magac (noun)
Qeyb: naxwe
l (Lab) — Lab (masculine)
Qeyb: naxwe | Jinsi: l
Labdhedig
(-nno)
Wadaag:
alan
Qeexid
(almo/-nno, m.dh) (nax.) Ereywaxaa loo qaybin karaa xubno tiradooda lamid ah inta shaqal uu leeyahay ereygaas (sidamadax -> ma-dax); xubin waliba waxaa lagumagacaabaa alan; erey wuxuu noqon karaahal alanle (cir), laba alanle (ma-dax), saddexalanle (dib-ka-be), iwm; xusuusnaada inshaqalka dheer lagu tiriyo hal shaqal ama halcod (ii, aa iwm) sida shibanayaashan oo kale- dh, sh, kh, oo aan la kala qaybin karin.
Qaabnaxweed & Naxwe
m.l
m (magac) — magac (noun)
Qeyb: naxwe
l (Lab) — Lab (masculine)
Qeyb: naxwe | Jinsi: l
Labdhedig
(-nno)
Wadaag:
anna
Qeexid
Magacuyaal qofka kowaad oo kakooban 'ani' iyo 'na'.
Qaabnaxweed & Naxwe
mu.eb
mu (magacuyaal) — magacuyaal (pronoun)
Qeyb: naxwe
eb (Ebyoon) — Ebyoon (independent)
Qeyb: naxwe
Wadaag:
anuu
Qeexid
Magcuyaalka qofka kowaad oo kakooban 'ani', 'aa 1' iyo 'uu 1'.
Qaabnaxweed & Naxwe
mu.eb
mu (magacuyaal) — magacuyaal (pronoun)
Qeyb: naxwe
eb (Ebyoon) — Ebyoon (independent)
Qeyb: naxwe
Wadaag:
angarnaan
Qeexid
ldangarnaansho.
Qaabnaxweed & Naxwe
m.f.dh
m (magac) — magac (noun)
Qeyb: naxwe
f (Fal) — Fal (verb)
Qeyb: naxwe
dh (Dheddig) — Dheddig (feminine)
Qeyb: naxwe | Jinsi: dh
Wadaag: