Afjire - Qeexitaan & Macnaha Ereyada Afka Soomaaliga

Qor erayga aad rabto, kaddibna hel macnahiisa!

Qeexid

Maaddo balaastiig ka samaysan, khafiif ah oo wax lagu deto, dambiilo wax lagu ritana laga sameysto.

Qeexid Xigta

Dharbaaxo; jaawin.

Qaab-dhismeedka (Naxwe)

magac naxwe,

magac / noun

Dheddig naxwe, dh

Dheddig / feminine

Tusaale

Ogeysiis! qoraalkan, waa tusaale la xariir erayga bac oo kali ah:

Si kastaba dadka masaakiinta ah ee guryaha Cooshadaha ka sameysan dhistay ee duleedka Muqdisho u barakcay ayaa dalbanaya in lala soo gaaro kaalmooyin dhanka bacaha u badan.
Bacadle, ayaa la sheegay inuu ahaa 61-jir, ku dhashay gobolka Mudug, kuna koray deegaanka Qalaafe ee gobolka Somalida-Ethiopia, wuxuuna isagoo dhalinyaro ah tagay Muqdisho, halkaasoo uu ka bilaabay Gabayada.

Erayo La Mid Ah

babac

f.g

Qeexid: (f.g) Wax si dadab ah u dhigid.

Qeexid Xigta: (f.mg) Ka b.: wax jaho uu ku toosnaa ka weecin.

Qaabnaxweedyada: f.g

f (Fal) - Fal (verb) [Qeyb: naxwe]

g (Gudbe) - Gudbe (transitive) [Qeyb: naxwe]

babac

m.l

Qeexid: Daaddagga buurta ama taagga; hoobad.

Qeexid Xigta: Si aan toos ahayn ee wax loo dhigo.

Qeexid Kale: ld babcid.

Qaabnaxweedyada: m.l

m (magac) - magac (noun) [Qeyb: naxwe]

l (Lab) - Lab (masculine) [Qeyb: naxwe] [Jinsi: l]

bacaac

m.dh

Qeexid: Qalaad.

Qeexid Xigta: B. ah: qof nacas ah.

Qaabnaxweedyada: m.dh

m (magac) - magac (noun) [Qeyb: naxwe]

dh (Dheddig) - Dheddig (feminine) [Qeyb: naxwe] [Jinsi: dh]

baac

m.l

Qeexid: Cabbir dhererka u dhaxeeya labada gacmood marka la kala fidiyo.

Qeexid Xigta: Gacan la fidiyo iyo xabadka inta u dhexaysa.

Qaabnaxweedyada: m.l

m (magac) - magac (noun) [Qeyb: naxwe]

l (Lab) - Lab (masculine) [Qeyb: naxwe] [Jinsi: l]

bacle

m.l

Qeexid: Geed nagaar aan qodax lahayn oo dhirta daawada ka mid ah.

Qaabnaxweedyada: m.l

m (magac) - magac (noun) [Qeyb: naxwe]

l (Lab) - Lab (masculine) [Qeyb: naxwe] [Jinsi: l]

bacad

m.l

Qeexid: Dhul bacaad buuxiye oo lamaddegaan ah.

Qeexid Xigta: Midab caddaan ah oo mid kale oo yari ku dhafanyahay oo geelu yeesho.

Qeexid Kale: Meel kulul oo qorraxda hayso.

Qaabnaxweedyada: m.l

m (magac) - magac (noun) [Qeyb: naxwe]

l (Lab) - Lab (masculine) [Qeyb: naxwe] [Jinsi: l]

bacaw

m.l

Qeexid: /dh (-wyo, m.dh) Qof la baaseeysto oo la aaminsanyahay in uu nasiibdarro wato.

Qaabnaxweedyada: m.l

m (magac) - magac (noun) [Qeyb: naxwe]

l (Lab) - Lab (masculine) [Qeyb: naxwe] [Jinsi: l]

balac

m.l

Qeexid: Daymo, milicsi.

Qeexid Xigta: B. ka sii/b. ku sii: bal fiiri!

Qaabnaxweedyada: m.l

m (magac) - magac (noun) [Qeyb: naxwe]

l (Lab) - Lab (masculine) [Qeyb: naxwe] [Jinsi: l]

balac

m.dh

Qeexid: (-cyo, m.dh) Dugaagad ballaaran, xardhan oo macdan ka samaysanoo haweenka ku xarragoodaan.

Qaabnaxweedyada: m.dh

m (magac) - magac (noun) [Qeyb: naxwe]

dh (Dheddig) - Dheddig (feminine) [Qeyb: naxwe] [Jinsi: dh]

batac

m.l

Qeexid: ld butuc (1).

Qaabnaxweedyada: m.l

m (magac) - magac (noun) [Qeyb: naxwe]

l (Lab) - Lab (masculine) [Qeyb: naxwe] [Jinsi: l]

bacaw

m.dh

Qeexid: Nooc quraanyada ka mid ah, midab cas leh, kooxkooxna u socota, aad u qurmoon oo yacayda cunta.

Qaabnaxweedyada: m.dh

m (magac) - magac (noun) [Qeyb: naxwe]

dh (Dheddig) - Dheddig (feminine) [Qeyb: naxwe] [Jinsi: dh]

bacdi

m.dh.fk

Qeexid: Ka bacdi: kaddib; dabadeed.

Qaabnaxweedyada: m.dh.fk

m (magac) - magac (noun) [Qeyb: naxwe]

dh (Dheddig) - Dheddig (feminine) [Qeyb: naxwe] [Jinsi: dh]

fk (Falkaab) - Falkaab (adverb) [Qeyb: naxwe]

ba

Qeexid: ba'2 f.mg1 (-'ay, -'day; -bi'i) 1. Hoog iyo dhibaato aad u weyn la kulmid. 2. Ka b.: xaalad leh gaajo, harraad, ciil iwm ka bixid. 3. Ka b.: midab, wasakh iwm meel ay yaalleen ka tirtirmid.

ba

Qeexid: ba'naansho m.l/dh ld ba'naan.

ba

Qeexid: ba'an f.mg4 (-'naa, -'nayd) 1. Wax aad u dhibaato badan ahaansho (abaar, colaad iwm). 2. Wax gardaran ahaansho. 3. Ku b.: wax, wax aad uga hela ahaansho. Tus. “Warfaa sigaarkuu ku ba'anyahay”. 4. Ku b.: wax, wax aad u yaqaan ahaansho. Tus. “Jaamac xisaabtuu ku ba'anyahay”.

ba

Labdhedig: -naa, -nayd

Qeexid: ba'san f.mg4 1. Wax la bi'iyay ahaansho (arrin). 2. Ku b.: wax, wax kale oo foolxumeeya lagu haleeley ahaansho. Tus. “Darbiga dhiigaa ku ba'san”.

ba

Qeexid: ba (-ba) qr. 1. (nax.) Qurub lagu adkeeyo diidmada. Tus. “Waxba ma aha”. 2. (nax.) Mid kasta; wax kasta. Tus. “Nimba si ayuu u qaatay”. 3. (nax.) In badan. Tus. “Wuxuu doonaba wuu ka helayaa”. 4. Xataa. Tus. “Aniguba (ama amba) waan arkay”. 5. (nax.) Eray ulajeeddooyinka tixaha midabyo badan oo kala gaar ah u yeela: “Aniguba waa aqaan”, “Markiiba wuu tegay”, “Kaasba qaad”, “Maba dhiibayo”, “Wuxuu sugaba galabtii buuiska tegay”.

ba

Qeexid: ba'1 m.l 1. Hoog iyo dhibaato aad u badan. 2. (e.d) Dhibaato iyo waxyeello xun cid gaarsiiya; baabba'.

ba

Labdhedig: -iyay, -isay

Qeexid: ba'id m.dh ld bi'id baji f.g2 1. Cid cabsi gelin. 2. Wax sida ukun iwm. jebin. 3. Bujin.

ba

Qeexid: ba'naan m.f.dh eeg ba'an. ld ba'naansho.

Afjire - Qeexitaan & Macnaha Ereyada Afka Soomaaliga

Qor erayga aad rabto, kaddibna hel macnahiisa!

Qeexid

Qeexid Xigta

Qaab-dhismeedka (Naxwe)

Tusaale

Ogeysiis! qoraalkan, waa tusaale la xariir erayga bac oo kali ah:

Erayo La Mid Ah

1. babac f.g (f.g) Wax si dadab ah u dhigid.

Qaabnaxweedyada: f.g

2. babac m.l Daaddagga buurta ama taagga; hoobad.

Qaabnaxweedyada: m.l

3. bacaac m.dh Qalaad.

Qaabnaxweedyada: m.dh

4. baac m.l Cabbir dhererka u dhaxeeya labada gacmood marka la kala fidiyo.

Qaabnaxweedyada: m.l

5. bacle m.l Geed nagaar aan qodax lahayn oo dhirta daawada ka mid ah.

Qaabnaxweedyada: m.l

6. bacad m.l Dhul bacaad buuxiye oo lamaddegaan ah.

Qaabnaxweedyada: m.l

7. bacaw m.l /dh (-wyo, m.dh) Qof la baaseeysto oo la aaminsanyahay in uu nasiibdarro wato.

Qaabnaxweedyada: m.l

8. balac m.l Daymo, milicsi.

Qaabnaxweedyada: m.l

9. balac m.dh (-cyo, m.dh) Dugaagad ballaaran, xardhan oo macdan ka samaysanoo haweenka ku xarragoodaan.

Qaabnaxweedyada: m.dh

10. batac m.l ld butuc (1).

Qaabnaxweedyada: m.l

11. bacaw m.dh Nooc quraanyada ka mid ah, midab cas leh, kooxkooxna u socota, aad u qurmoon oo yacayda cunta.

Qaabnaxweedyada: m.dh

12. bacdi m.dh.fk Ka bacdi: kaddib; dabadeed.

Qaabnaxweedyada: m.dh.fk

13. ba ba'2 f.mg1 (-'ay, -'day; -bi'i) 1. Hoog iyo dhibaato aad u weyn la kulmid. 2. Ka b.: xaalad leh gaajo, harraad, ciil iwm ka bixid. 3. Ka b.: midab, w…

14. ba ba'naansho m.l/dh ld ba'naan.

15. ba ba'an f.mg4 (-'naa, -'nayd) 1. Wax aad u dhibaato badan ahaansho (abaar, colaad iwm). 2. Wax gardaran ahaansho. 3. Ku b.: wax, wax aad uga hela ahaan…

16. ba -naa, -nayd ba'san f.mg4 1. Wax la bi'iyay ahaansho (arrin). 2. Ku b.: wax, wax kale oo foolxumeeya lagu haleeley ahaansho. Tus. “Darbiga dhiigaa ku ba'san”.

17. ba ba (-ba) qr. 1. (nax.) Qurub lagu adkeeyo diidmada. Tus. “Waxba ma aha”. 2. (nax.) Mid kasta; wax kasta. Tus. “Nimba si ayuu u qaatay”. 3. (nax.) In …

18. ba ba'1 m.l 1. Hoog iyo dhibaato aad u badan. 2. (e.d) Dhibaato iyo waxyeello xun cid gaarsiiya; baabba'.

19. ba -iyay, -isay ba'id m.dh ld bi'id baji f.g2 1. Cid cabsi gelin. 2. Wax sida ukun iwm. jebin. 3. Bujin.

20. ba ba'naan m.f.dh eeg ba'an. ld ba'naansho.