Qeexitaan & Macnaha Ereyada Afka Soomaaliga

Qor erayga aad rabto, kaddibna hel macnahiisa!

Qeexid

"Meel ka tegid."

Qeexid Kale

Caloolbixid, shubmid. 4. Soo dheeraan (dhir, timo iwm). 5. Muuqasho (qorrax, dayax iwm). 6. Shidmid (dab). 7. Gadmid, iibsamid (ganacsi). 8. Ka b.: wax ka noqosho. 9. Ka b.: arrin ama waajib gudasho. 10. Ku b.: qaymo ku fadhiisasho. 11. La b.: wax meel ku jira baxsasho. 12. La b.: la cararid (gabar). 13. Isku b.: isku buuqid, isku kicid. 14. Isku b.: jiq noqosho. 15. Kala b.: kala qaybsamid. 16. Kala b.: dhanaanaasho, suusacid (caano). 17. Haan caano lagu lulay subag dhalid.

Qeexid Xigta

Dhimasho.

Wadaag:

Tusaale

Ogeysiis! qoraalkan, waa tusaale la xariir erayga bax oo kali ah:

Intaasi kuma koobna ee waxyaalo kale ayaa ka soo baxa sifaynta shidaalka, sida Gaaska aan faynuuska u isticmaalno, Gaamurka iyo sheeyo kale.
Qodobbada kasoo baxay shirka Golaha Wasiirrada ayaa waxaa ka mid ahaa inay DFKMG ah doonayso inay gargaarto dadka dhibaateysan ee ku nool guud ahaan dalka Somalia, inay ammaanka Caasimadda iyo Dalka Intiisa kale, laguna baaqo in la sameeyo roob-doon.

Erayada u qoraal eg: `bax`

barabbax

Qeexid

(fiis.) Isbedelka meeleed. Fogaanta walaxi ka dhaqaaqday meeshii ay taagnayd. Marka xoog dhaqaajinaya uu falayo.

Qaabnaxweed & Naxwe

m.l

Wadaag:

barabbax

Qeexid

(fiis.) Xaddiga dareeraha ah ee barabaxay marka walax idilikeed ama qaarkeed la dhexgaliyo dareere.

Qaabnaxweed & Naxwe

m.l

Wadaag:

baxso

Qeexid

Wax meel ku jirey kala bixid.

Nafley wax halis u ah ka cararid.

Ka b.: nafley halis ka badbaadid.

Qaabnaxweed & Naxwe

f.mg3

Labdhedig

-saday, -satay

Wadaag:

baxsi

Qeexid

ld baxsasho.

Qaabnaxweed & Naxwe

m.l

Wadaag:

baxri

Qeexid

Dad doonyada ka shaqeeya oo tabta iyo xeeladaha badda yaqaan.

Dabayl dhanka badda ka timaadda.

Qaabnaxweed & Naxwe

m.dh

Wadaag:

baxar

Qeexid

Bad.

Dhibaato weyn.

Kuul yaryar cadcad oo haweenku qoorta ku xirtaan.

Qaabnaxweed & Naxwe

m.l

Wadaag:

ba

Qeexid

ba'naan m.f.dh eeg ba'an. ld ba'naansho.

Wadaag:

ba

Qeexid

ba'2 f.mg1 (-'ay, -'day; -bi'i) 1. Hoog iyo dhibaato aad u weyn la kulmid. 2. Ka b.: xaalad leh gaajo, harraad, ciil iwm ka bixid. 3. Ka b.: midab, wasakh iwm meel ay yaalleen ka tirtirmid.

Wadaag:

ba

Qeexid

ba'sanaan m.f.dh eeg ba'san. ld ba'sanaansho.

Wadaag:

ba

Qeexid

ba'an f.mg4 (-'naa, -'nayd) 1. Wax aad u dhibaato badan ahaansho (abaar, colaad iwm). 2. Wax gardaran ahaansho. 3. Ku b.: wax, wax aad uga hela ahaansho. Tus. “Warfaa sigaarkuu ku ba'anyahay”. 4. Ku b.: wax, wax aad u yaqaan ahaansho. Tus. “Jaamac xisaabtuu ku ba'anyahay”.

Wadaag:

ba

Qeexid

ba'sanaansho m.l/dh ld ba'sanaan.

Wadaag:

ba

Qeexid

ba (-ba) qr. 1. (nax.) Qurub lagu adkeeyo diidmada. Tus. “Waxba ma aha”. 2. (nax.) Mid kasta; wax kasta. Tus. “Nimba si ayuu u qaatay”. 3. (nax.) In badan. Tus. “Wuxuu doonaba wuu ka helayaa”. 4. Xataa. Tus. “Aniguba (ama amba) waan arkay”. 5. (nax.) Eray ulajeeddooyinka tixaha midabyo badan oo kala gaar ah u yeela: “Aniguba waa aqaan”, “Markiiba wuu tegay”, “Kaasba qaad”, “Maba dhiibayo”, “Wuxuu sugaba galabtii buuiska tegay”.

Wadaag:

ba

Qeexid

ba'id m.dh ld bi'id baji f.g2 1. Cid cabsi gelin. 2. Wax sida ukun iwm. jebin. 3. Bujin.

Labdhedig

-iyay, -isay

Wadaag:

ba

Qeexid

ba'naansho m.l/dh ld ba'naan.

Wadaag:

ba

Qeexid

ba'1 m.l 1. Hoog iyo dhibaato aad u badan. 2. (e.d) Dhibaato iyo waxyeello xun cid gaarsiiya; baabba'.

Wadaag:

ba

Qeexid

ba'san f.mg4 1. Wax la bi'iyay ahaansho (arrin). 2. Ku b.: wax, wax kale oo foolxumeeya lagu haleeley ahaansho. Tus. “Darbiga dhiigaa ku ba'san”.

Labdhedig

-naa, -nayd

Wadaag:

baarax

Qeexid

Meel bannaan oo nabad lagu deggan yahay.

Ka baxsan, banka ka jooga.

Qaabnaxweed & Naxwe

m.l

Wadaag:

bagagax

Qeexid

.r ld baf.

Qaabnaxweed & Naxwe

m.dh.sh

Wadaag:

bataax

Qeexid

(-xyo, m.dh) Ciid aad u jilicsan oo aan boor lahayn. ld batuux.

Qaabnaxweed & Naxwe

m.l

Wadaag:

baxaar

Qeexid

(-rro, m.dh) Nin saaxir ah oo ku nool hilada webiyada oo loo aqoonsanyahay in uu xukumo yaxaasyada.

Qaabnaxweed & Naxwe

m.l

Wadaag:

Qeexitaan & Macnaha Ereyada Afka Soomaaliga

Qor erayga aad rabto, kaddibna hel macnahiisa!

Qeexid

Qeexid Kale

Qeexid Xigta

Tusaale

Ogeysiis! qoraalkan, waa tusaale la xariir erayga bax oo kali ah:

Erayada u qoraal eg: `bax`

1. barabbax m.l (fiis.) Isbedelka meeleed. Fogaanta walaxi ka dhaqaaqday meeshii ay taagnayd. Marka xoog dhaqaajina…

Qeexid

Qaabnaxweed & Naxwe

2. barabbax m.l (fiis.) Xaddiga dareeraha ah ee barabaxay marka walax idilikeed ama qaarkeed la dhexgaliyo dareere.

Qeexid

Qaabnaxweed & Naxwe

3. baxso f.mg3 -saday, -satay Wax meel ku jirey kala bixid.

Qeexid

Qaabnaxweed & Naxwe

Labdhedig

4. baxsi m.l ld baxsasho.

Qeexid

Qaabnaxweed & Naxwe

5. baxri m.dh Dad doonyada ka shaqeeya oo tabta iyo xeeladaha badda yaqaan.

Qeexid

Qaabnaxweed & Naxwe

6. baxar m.l Bad.

Qeexid

Qaabnaxweed & Naxwe

7. ba ba'naan m.f.dh eeg ba'an. ld ba'naansho.

Qeexid

8. ba ba'2 f.mg1 (-'ay, -'day; -bi'i) 1. Hoog iyo dhibaato aad u weyn la kulmid. 2. Ka b.: xaalad leh gaa…

Qeexid

9. ba ba'sanaan m.f.dh eeg ba'san. ld ba'sanaansho.

Qeexid

10. ba ba'an f.mg4 (-'naa, -'nayd) 1. Wax aad u dhibaato badan ahaansho (abaar, colaad iwm). 2. Wax gardar…

Qeexid

11. ba ba'sanaansho m.l/dh ld ba'sanaan.

Qeexid

12. ba ba (-ba) qr. 1. (nax.) Qurub lagu adkeeyo diidmada. Tus. “Waxba ma aha”. 2. (nax.) Mid kasta; wax k…

Qeexid

13. ba -iyay, -isay ba'id m.dh ld bi'id baji f.g2 1. Cid cabsi gelin. 2. Wax sida ukun iwm. jebin. 3. Bujin.

Qeexid

Labdhedig

14. ba ba'naansho m.l/dh ld ba'naan.

Qeexid

15. ba ba'1 m.l 1. Hoog iyo dhibaato aad u badan. 2. (e.d) Dhibaato iyo waxyeello xun cid gaarsiiya; baabb…

Qeexid

16. ba -naa, -nayd ba'san f.mg4 1. Wax la bi'iyay ahaansho (arrin). 2. Ku b.: wax, wax kale oo foolxumeeya lagu haleel…

Qeexid

Labdhedig

17. baarax m.l Meel bannaan oo nabad lagu deggan yahay.

Qeexid

Qaabnaxweed & Naxwe

18. bagagax m.dh.sh .r ld baf.

Qeexid

Qaabnaxweed & Naxwe

19. bataax m.l (-xyo, m.dh) Ciid aad u jilicsan oo aan boor lahayn. ld batuux.

Qeexid

Qaabnaxweed & Naxwe

20. baxaar m.l (-rro, m.dh) Nin saaxir ah oo ku nool hilada webiyada oo loo aqoonsanyahay in uu xukumo yaxaasyada.

Qeexid

Qaabnaxweed & Naxwe