Qeexid
"ka adeega oo barako doon ah. 2. Nin wadaad u adeega oo barako doon ah. ld khaaddun."
Qeexitaan & Macnaha Ereyada Afka Soomaaliga
Qor erayga aad rabto, kaddibna hel macnahiisa!
ka
Wadaag:
Tusaale
Ogeysiis! qoraalkan, waa tusaale la xariir erayga ka oo kali ah:
Erayada u qoraal eg: `ka`
ka-faa
Qeexid
ka-faa'iideyste m.l (-tayaal, m.l/dh) (daaw.) Jeermiyo ka-faa'iideysta xaalad bukaan oo difaaca jirku dhimmanyahay. Difaac la'aanta oo ay keeni karto: infekshin cudurro kale ama dawo jeermiyada ka-faa'iideystayaasha sida badan jirro uma keeni karaan qof caafimaad qaba.
Wadaag:
kac
Qeexid
Istaagid, joogsasho, sarakicid.
Maalbeelid, khasaarid.
Roob da'ayey qaadid. 4. U k.: tegid, aadid. 5. Ula k.: kas u yeelid; maagid. 6. Ku k.: yeelid, samayn.
Qaabnaxweed & Naxwe
f.mg1
Wadaag:
kax
Qeexid
Meel bannaan oo aan lahayn geedo dhaadheer, caws iyo nagaarse leh.
Qaabnaxweed & Naxwe
m.dh
Wadaag:
ka2
Qeexid
ka2 h (nax) Qurub lagu isticmaalo falka bidixdiisa ama hortiisa : a) qurub la xiriira meesha laga dhaqaaqay ama wax laga qaaday. Tus. “Balcad ayuu ka yimid”, “Qalin ayuu jeebkiisa ka soo bixiyay”, “Tuulo ka tuulo ayuu nastaa”; b) qurub barbardhigid loo isticmaalo. Tus. “Marka waxaa ka weyn Xamar”; c) qurub la xiriira meel uu fal ka dhacay ama laga gudbayo. Tus. “Kooxdan buu ka cayaarayaa”, “Halkaas buu guri ka dhisay”, “Waddada buu ka tallaabay”.
Wadaag:
ka1
Qeexid
(kuwa, w) Magacuyaal tilmaame oo lab, oo wax ama cid hadlaha u dhow lagu tilmaansado. Tus. “Ka yimid waa Cali”. ld kan2.
Qaabnaxweed & Naxwe
mu.ti.l
Wadaag:
kaw
Qeexid
.r Erey ulajeeddadiisa laga garto wax go'ay (xarig go'ay; naf baxday); kaf.
Qaabnaxweed & Naxwe
m.dh.sh
Wadaag:
ka3
Qeexid
Qodob magaca lab dib loogu qodbo si looga dhigo wax cayiman. Wuxuuna raacaa magacyada lab oo ku dhammaada b, d, f, l, n, r, s (sh). Qodobkaa waxaa ka farcama: -ga, -ha, -a oo raacaan magacyada kale ee labka ah. Tus. “ nin+ka- >ninka, buug+ka->buugga”.
Qaabnaxweed & Naxwe
q.l
Wadaag:
ka-goys
Qeexid
Ka-g. ah: weyl, nirig iwm oo naaska hooyadood ka go'ay.
Qaabnaxweed & Naxwe
m.l
Wadaag:
kaa2
Qeexid
Magacuyaal layeele oo tilmaamaya qofka labaad ee kelida ah. Tus. “Cali wargeyska ayuu iiga kaa qaatay”.
Qaabnaxweed & Naxwe
mu.dhm.ly
Wadaag:
kab3
Qeexid
Wax kala jabay ama kala go'ay kab ku xirid.
Qaabnaxweed & Naxwe
f.g1
Labdhedig
-bay, -btay
Wadaag:
kabo
Qeexid
(f.g) Wax jabay kabniin ku samaysasho.
(f.mg) Ka k.: dhibaato cid ku dhacday ka barbixid.
Qaabnaxweed & Naxwe
f.g
Labdhedig
-btay, -batay
Wadaag:
kaan
Qeexid
(u) Daloola ku yaal doonida miilkeeda dambe iyo madaxa shukaanta.
Kala k.: wax kala duwan.
Qaabnaxweed & Naxwe
m.l
Wadaag:
kab1
Qeexid
Qoryaha laf jabtay lagu xiro si ay isu qabsato.
In yar oo maro, bir, qoray ah oo wax jabay ama duleeshamay lagu awdo.
ld kabid.
Qaabnaxweed & Naxwe
m.l
Wadaag: