Qeexid
(-xo ..., m.l) (kiim.) Kooxda orgaanikada ee - COOH, taas oo laga helo kaarbogsilik asiidhada.
Afjire - Qeexitaan & Macnaha Ereyada Afka Soomaaliga
Qor erayga aad rabto, kaddibna hel macnahiisa!
koox-kaarbogsayl
m.lQaab-dhismeedka (Naxwe)
magac / noun
Lab / masculine
Erayo La Mid Ah
kaarboon
m.l
Qeexid: (kiim.) Curiyaha koowaad ururka IV ee tusaha kalgalka curiyeyaasha. Kaarboonku xubin caan ah ayuu kaga jiraa maatarka nool. Sidaa awgled, iskudhisyo kaarboon ah; sida kaarbooneytyada (jeeso iyo irdib) iyo shidaalada foosil (dhuxul-dhagax, saliid iyo neef) iyo shidaallada ayaa laga dheegaa walxaha ku aroora noole.
Qaabnaxweedyada: m.l
m (magac) - magac (noun) [Qeyb: naxwe]
l (Lab) - Lab (masculine) [Qeyb: naxwe] [Jinsi: l]
kaarboon
Qeexid: kaarboon hal-ogsaydh m.l (kiim.) Neef sun ah, olosha, midablaawe ah oo samaysanta marka kaarboonka lagu gubo meel ogsijiintu ku yar tahay (gubasho dhiman). Warshad ahaan, waxa lagu diyaariyaa ogsidhaynta kaarboon ama neefta dabiiciga ah, ama falgalka lagu magacaabo biyo-neefeed. Waa neef ah yareeye laxaad badan laguna isticmaalo cilmi-bireedka.
kaarboon
Qeexid: kaarboon laba-ogsaydh m.l (kiim.) Neef aan ololin, midablaawe ah; urna aan lahayn oo samaysanta marka kaarboonka lagu gubo meel ogsijiintu ku badantahay. Neef qaadashaduna way soo saartaa neeftaasi. Kaarboon laba-ogsaydhka ku jira atmosfeerku waa 0.03 % mug ahaan, dhirtuna waxay u rogtaa kaarboo haydareytyo marka footoosintasisku dhacayo.
koox
m.dh
Qeexid: Tiro isku duuban oo aan badnayn.
Qeexid Xigta: (muus.) Dad badan oo aaladaha la afuufo ama la garaaco ee muusikada yeeriya.
Qeexid Kale: Dad badan oo ciyaartoy ah oo kubbadda nooc ka mid ah ciyaara.
Qaabnaxweedyada: m.dh
m (magac) - magac (noun) [Qeyb: naxwe]
dh (Dheddig) - Dheddig (feminine) [Qeyb: naxwe] [Jinsi: dh]
kooxkoox
m.dh
Qeexid: Wax qaybo-qaybo u kala qaybsan. ld koorkoox.
Qaabnaxweedyada: m.dh
m (magac) - magac (noun) [Qeyb: naxwe]
dh (Dheddig) - Dheddig (feminine) [Qeyb: naxwe] [Jinsi: dh]
koox-amayno
m.l
Qeexid: (-xo ..., m.l) (kiim.) Iskudhis leh kooxda - NH -halkaas oo atamka naytarojiin aanu ku dheggeneyn kooxo kaarbonayt ama atamyo kale oo haydarojiin ah. Ururku waa kooxda amayno.
Qaabnaxweedyada: m.l
m (magac) - magac (noun) [Qeyb: naxwe]
l (Lab) - Lab (masculine) [Qeyb: naxwe] [Jinsi: l]
kooxee
f.g2
Labdhedig: -xeeyay, -xaysay
Qeexid: Koox koox ka dhigid.
Qaabnaxweedyada: f.g2
f (Fal) - Fal (verb) [Qeyb: naxwe]
kooxayn
m.f.dh
Qeexid: eeg kooxee. ld kooxays.
Qaabnaxweedyada: m.f.dh
m (magac) - magac (noun) [Qeyb: naxwe]
f (Fal) - Fal (verb) [Qeyb: naxwe]
dh (Dheddig) - Dheddig (feminine) [Qeyb: naxwe] [Jinsi: dh]
kooxays
m.l
Qeexid: ld kooxayn.
Qaabnaxweedyada: m.l
m (magac) - magac (noun) [Qeyb: naxwe]
l (Lab) - Lab (masculine) [Qeyb: naxwe] [Jinsi: l]
kooxaha
Qeexid: kooxaha dhiigga m.l (baay.) Noocyada farabadan ee dhiigga dadka loo kala sooco. Waxay ku xidhan tahay joogista iyo maqnaanshaha qaar ka mid ah borootiinnada (lid jidh-dhaliyayaal) unugyada cascas guudkooda. Koox dhiiggoodu waxa uu ka koobanyahay lid jidh-galayaal ku jiramuudka kaas oo ka hor yimaadda lid jidh-dhaliyayaasha kooxaha kale.