Qeexid
"Wax walba oo taagan, meesha ugu korreysa; dhako."
Qeexitaan & Macnaha Ereyada Afka Soomaaliga
Qor erayga aad rabto, kaddibna hel macnahiisa!
kug
Qaab-dhismeedka (Naxwe)
magac / noun
Dheddig / feminine
Wadaag:
Tusaale
Ogeysiis! qoraalkan, waa tusaale la xariir erayga kug oo kali ah:
Erayada u qoraal eg: `kug`
kuug
Qeexid
(-gag, m.l) Qof cuntada si wanaagsan u karin yaqaana; kooke.
K. ah: nooc tusbaxyada ka mid ah qurux badan oo aan qayirmin.
Qaabnaxweed & Naxwe
m.l
m (magac) — magac (noun)
Qeyb: naxwe
l (Lab) — Lab (masculine)
Qeyb: naxwe | Jinsi: l
Wadaag:
ku
Qeexid
Magacuyaal layeele oo tilmaama qofka labaad ee kelida ah, oo lala hadlayo.
Qaabnaxweed & Naxwe
mu.dhm.ly
mu (magacuyaal) — magacuyaal (pronoun)
Qeyb: naxwe
dhm (Dhimman) — Dhimman (clitic)
Qeyb: naxwe
ly (layeele) — layeele (object)
Qeyb: naxwe
Wadaag:
ku
Qeexid
(kuwo, w) Magacuyaal aan cayinnayn oo lab ah oo cid ama wax maqan tilmaamaya. Tus. “ Maanta ku aan isku fasal ahayn baan arkay”.
Qaabnaxweed & Naxwe
mu.ac.l
mu (magacuyaal) — magacuyaal (pronoun)
Qeyb: naxwe
ac — aan cayinnayn (indefinite)
Qeyb: naxwe
l (Lab) — Lab (masculine)
Qeyb: naxwe | Jinsi: l
Wadaag:
ku
Qeexid
ku3 h (nax.) Qurub la isticmaalo falka bidixdiisa: a) qurub la xiriira wax ama meel gudohooda fal uu ka dhacayo. Tus. “Biyaha weelka ayay ku jiraan”; b) qurub la xiriira wax ama qof uu fal taabanayo. Tus. “Kursigii ayuu ku fadhiyaa”, “Xarigga geedka ku xir!”; c) qurub la xiriira wax wax lagu qabsado. Tus. “Qalinka wax ku qor!”; d) ugu: qurubyo lagu cabbiro kalasarraynta. Tus. “Wiilasha asaga ayaa ugu wanaagsan”.
Wadaag:
ku
Qeexid
ku dhalasho m.dh (baay.) Xaalad qof ku dhasho sida badanna uu waalidka ka dhaxlay.
Wadaag:
kul
Qeexid
Diirimaadka fallaaraha qorraxda iyo shidaal gubanaya bixiyaan oo jirka nafleydu kahdo.
Qaabnaxweed & Naxwe
m.l
m (magac) — magac (noun)
Qeyb: naxwe
l (Lab) — Lab (masculine)
Qeyb: naxwe | Jinsi: l
Wadaag:
kun
Qeexid
. (-umanaal/-umanyaal, m.l) Tiro ka kooban toban meelood oo min boqol ah; toban boqolaad; “1000”.
Qaabnaxweed & Naxwe
m.l.t
m (magac) — magac (noun)
Qeyb: naxwe
l (Lab) — Lab (masculine)
Qeyb: naxwe | Jinsi: l
t (tiraale) — tiraale (numeral)
Qeyb: naxwe
Labdhedig
(-umanyaal)
Wadaag:
kur
Qeexid
(-rar, m.l) Madax; unuun.
Qaabnaxweed & Naxwe
m.l
m (magac) — magac (noun)
Qeyb: naxwe
l (Lab) — Lab (masculine)
Qeyb: naxwe | Jinsi: l
Wadaag:
kur
Qeexid
Duco iyo Alla-bari dumarka uurka lihi sameeyaan kolka sidkoodu dhammaad ku dhow dahay; kuraysi; madaxshub; sagaalaysi; tararaysi.
Buur yar; kood.
Xeero yar oo bunka lagu shubto. 4. Weel qori ah oo qaabka dhiisha loo qoro oo lagu kaydiyo burcadka inta aan la shiilin.
Qaabnaxweed & Naxwe
m.dh
m (magac) — magac (noun)
Qeyb: naxwe
dh (Dheddig) — Dheddig (feminine)
Qeyb: naxwe | Jinsi: dh
Wadaag:
kuf
Qeexid
K. ah: isu qalmidda ay isu qalmaan laba qof xagga guurka, iyadoo laga eegayo dhinacyo badan sida: dhala-sho, xirfo, caafimaad iwm; geyaan.
Qaabnaxweed & Naxwe
m.l.kh
m (magac) — magac (noun)
Qeyb: naxwe
l (Lab) — Lab (masculine)
Qeyb: naxwe | Jinsi: l
kh (Khabar) — Khabar (predicate)
Qeyb: naxwe
Wadaag:
kub
Qeexid
(-bab, m.l) Cagta iyo lowga xubinta u dhexeysa.
Qaabnaxweed & Naxwe
m.l
m (magac) — magac (noun)
Qeyb: naxwe
l (Lab) — Lab (masculine)
Qeyb: naxwe | Jinsi: l
Wadaag:
kud
Qeexid
Cudur dadka iyo xoolahaba ku dhaca oo badanaa aan laga kicin.
Qaabnaxweed & Naxwe
m.l
m (magac) — magac (noun)
Qeyb: naxwe
l (Lab) — Lab (masculine)
Qeyb: naxwe | Jinsi: l
Wadaag:
kud
Qeexid
(f.g) Gam-maan is abaahin.
(f.mg) Orod bootin ku bilaabid.
Qaabnaxweed & Naxwe
f.g
f (Fal) — Fal (verb)
Qeyb: naxwe
g (Gudbe) — Gudbe (transitive)
Qeyb: naxwe
Wadaag:
kuf
Qeexid
Nafley socota horay u dhicid.
Qaabnaxweed & Naxwe
f.mg1
f (Fal) — Fal (verb)
Qeyb: naxwe
Wadaag: