Qeexid
"Socod wareeg ah socosho."
Qeexid Kale
Ku m.: maal, derejo iwm cid kale ku wareegid.
Qeexid Xigta
Ku m.: xarig wax ku xirid.
Qeexitaan & Macnaha Ereyada Afka Soomaaliga
Qor erayga aad rabto, kaddibna hel macnahiisa!
meer22
[-ray, -rtay]
meer2 ay
meer2 tay
f.mg1Wadaag:
Erayada u qoraal eg: `meer2`
meermeer2
Qeexid
Warwareeg aan dani ku jirin samayn.
Ka m.: wax sameyntooda ka leexleexasho.
Ku m.: wax ku dul warwareegid.
Qaabnaxweed & Naxwe
f.mg1
Labdhedig
-ray, -rtay
Wadaag:
meere
Qeexid
meere yare m.l (-rayaal, m.l/dh) (c.fal.) Ku wareege yar: waxaa jira qaar badan oo ku warega gorraxda, una dhexeeya majiireyaasha Maars iyo Jubitar; ka u weyn dhexroorkiisu waa 700 Km., ka u yarna dhexroorkiisu wuxuu ka yaryahay 30 Km.
Wadaag:
meeri
Qeexid
Cashar iwm akhriyid.
Xarig iwm wax kale ku dul duubid.
Ku m.: wax meer ku dul wareejin. 4. Ku m.: hanti, wax iwm cid kale ku wareejin.
Qaabnaxweed & Naxwe
f.g2
Labdhedig
-iyay, -isay
Wadaag:
meer1
Qeexid
Xarig dheer oo lagu wareejiyo aqal soomaaliga dadkiisa sare, si aysan dabayshyu u qaadin.
ld meerid.
Qaabnaxweed & Naxwe
m.l
Wadaag:
meerto
Qeexid
Si wareegto ah oo wax loo qaybsado; kaltan; miilo.
Meermeerto; mid2.
M. ah: geel karreeb ah. 4. Marti muddo gaaban joogto.
Qaabnaxweed & Naxwe
m.dh
Wadaag:
meerso
Qeexid
Wax mulkintooda la wareegid.
Qaabnaxweed & Naxwe
f.g3
Labdhedig
-saday, -satay
Wadaag:
meere2
Qeexid
(-rayaal, m.l/dh) (c.fal.) Mid ka mid ah walxaha qiyaas ahaan goobada ah, oo gaadhaya dhowr boqol, kuwaas oo ku meeraysta qorraxda oo mara tub qorraxeedyo loo yaqaan tubo. Waxa jira sagaal meere oo waaweyn, uu ku jiro dhulku, oo in door ah ka weyn kuwa oo hadhay, iyo meereyaal yaryar oo badan ama meere yareyaal. Meereyaasha dhulka ka weyni waa: Nebtuun, Yuraanas, Jaateen iyo Jubitar, kuwa ka yaryarina waa: Feenus, Maaris, Meerkuri iyo Buluuto. Feenus iyo Meerkuri ayaa qorraxda uga dhow dhulka kuwa soo hadhay ay ka sii fogyihiin. Buluuto, oo la helay 1930, ayaa ugu fog qorraxda, marka laga reebo qorraxda iyo xiddigaha, sida dayaxa meerayaasha kale waxay ku faan noqodka qorraxda.
Qaabnaxweed & Naxwe
m.l
Wadaag:
meere1
Qeexid
(-rayaal, m.l/dh) Xiddigo qaboobey oo dhulal noqday oo qorraxda la socda oo ku wareega oo iftiinka ka qaata midkood; meereyaashu (sayaariin) waa sagaal. Dusaa, (cuddaar), Waxaraxir ama Xiddigta Waabberi (sahra), Dhulkeenna, Farraarre (mariikh), Cirjeex ama Cirjiir (mushtar), Raage (saxal), Uraano, Netuun, Buluto.
Qaabnaxweed & Naxwe
m.l
Wadaag:
meeree
Qeexid
Wax xarig iwm ku wareejin, wax, wax, kale ku dul wareejin.
Qaabnaxweed & Naxwe
f.g2
Labdhedig
-reeyay, -reysay
Wadaag:
mee
Qeexid
(meedey; meeye/maye) Xaggee ayuu jiraa?, aaway?. Tus. “Wiilku mee?”, “Ku mee?”.
Qaabnaxweed & Naxwe
e.we
Wadaag:
meeris2
Qeexid
(xis.) Fogaanta ku wareegsan xood oodan oo kasta ama dhererka goobada oo la mid ah 2 r, taas oo, r tahay gacanka goobada.
Qaabnaxweed & Naxwe
m.l
Wadaag:
meeris1
Qeexid
Hal geeddi (xarig) oo raar, derin, haan iwm la sameeyo.
Dersi, cashar iwm.
ld meerin.
Qaabnaxweed & Naxwe
m.l
Wadaag:
meersan
Qeexid
Wax, wax kale ku dulwareegsanyihiin ahaansho.
Qaabnaxweed & Naxwe
f.mg4
Labdhedig
-naa, -nayd
Wadaag:
dameer2
Qeexid
(-ro, m.dh) Dheddigga gammaan la rarto, ka yar faraska, leh dhego dhaadheer, guud gaaban iyo midab bey ah. ld dabeer2, dammeer2.
Qaabnaxweed & Naxwe
m.dh
Wadaag:
afmeer2
Qeexid
Meel iyada oo waxgaar ah laga baarayo aaggeeda hore kuwareegid.
Wax afmeer u yeelid.
Qaabnaxweed & Naxwe
f.g1
Labdhedig
-ray, -rtay
Wadaag: