Afjire - Qeexitaan & Macnaha Ereyada Afka Soomaaliga

Qor erayga aad rabto, kaddibna hel macnahiisa!

Qeexid

(daaw.) Cudur muddo gaaban oo uu keeno fiirus, wuxuuna ku dhacaa maskaxda iyo xangullada ee xoolaha dhiigga kulul, waxaana sida badan dadka u gudbiya qaniinyada ey cudurka qaba. Astaamuhu waxay soo baxaan muddo u dhexeysa 10 beri ilaa sannad waxayna ka koobanyihiin: jir xanuun, qandho, dhibaato neefsashada, dhareerid, xilliyo qofku aad u kacayo iyo muruq-roor xanuun badan oo ay liqiddu keento. Xaaladaha dambe ee cudurka; aragga biyaha oo keena qallal iyo curyaannimo. Dhimashadu waxay dhacdaa 4-5 beri dhexdood.

Qaab-dhismeedka (Naxwe)

magac naxwe,

magac / noun

Dheddig naxwe, dh

Dheddig / feminine

Tusaale

Ogeysiis! qoraalkan, waa tusaale la xariir erayga raabiya oo kali ah:

Ceelka waraabiya magaalada Gebilay, wuxuu leeyahay laba kayd-biyood oo mid tahay Berked ku taalla Ceelka oo qaada 20 mitir-kuyuub, iyo kaydka labaad oo ah taangi ku dhexyaalla magaalada oo qaada 40 mitir-kuyuub.
Shantaas ilood weeye kuwa dhalashadeenna illaa dhimashadeenna maskaxdeenna ku waraabiya aqoonta ay u oomman tahay.

Erayo La Mid Ah

raab

m.l.fk

Qeexid: Qayb.

Qaabnaxweedyada: m.l.fk

m (magac) - magac (noun) [Qeyb: naxwe]

l (Lab) - Lab (masculine) [Qeyb: naxwe] [Jinsi: l]

fk (Falkaab) - Falkaab (adverb) [Qeyb: naxwe]

raabac

m.l

Qeexid: Qof buuxiya kaalin cayaar turub oo maran.

Qaabnaxweedyada: m.l

m (magac) - magac (noun) [Qeyb: naxwe]

l (Lab) - Lab (masculine) [Qeyb: naxwe] [Jinsi: l]

raabac

f.mg1

Labdhedig: -cay, -cday

Qeexid: Kaalin ciyaar turub oo maran buuxin.

Qaabnaxweedyada: f.mg1

f (Fal) - Fal (verb) [Qeyb: naxwe]

raabsi

m.l

Qeexid: ld raabsasho.

Qaabnaxweedyada: m.l

m (magac) - magac (noun) [Qeyb: naxwe]

l (Lab) - Lab (masculine) [Qeyb: naxwe] [Jinsi: l]

raabso

f.mg3

Labdhedig: -saday, -satay

Qeexid: Xoolo wax calalin; baryaqaadid.

Qeexid Xigta: Dad wax calalin. ld raamso.

Qaabnaxweedyada: f.mg3

f (Fal) - Fal (verb) [Qeyb: naxwe]

raabakh

f.mg1

Labdhedig: -khay, -khday

Qeexid: Qalab, wax aad u gaboobay noqosho.

Qaabnaxweedyada: f.mg1

f (Fal) - Fal (verb) [Qeyb: naxwe]

raaberaabe

m.l

Qeexid: (-bayaal, m.l/dh) ld raabaraabe.

Qaabnaxweedyada: m.l

m (magac) - magac (noun) [Qeyb: naxwe]

l (Lab) - Lab (masculine) [Qeyb: naxwe] [Jinsi: l]

raabakh

m.l

Qeexid: (-khyo, m.dh) Qalab aad u gaboobay.

Qaabnaxweedyada: m.l

m (magac) - magac (noun) [Qeyb: naxwe]

l (Lab) - Lab (masculine) [Qeyb: naxwe] [Jinsi: l]

raabaraabe

m.l.fk

Qeexid: (-bayaal, m.l/dh) Laba kooxood ama wax ka badan oo kala dandambeeya isku jihana u socda; kooxkoox. ld raaberaabe.

Qaabnaxweedyada: m.l.fk

m (magac) - magac (noun) [Qeyb: naxwe]

l (Lab) - Lab (masculine) [Qeyb: naxwe] [Jinsi: l]

fk (Falkaab) - Falkaab (adverb) [Qeyb: naxwe]

raaciyad

m.dh

Qeexid: ld raaciye.

Qaabnaxweedyada: m.dh

m (magac) - magac (noun) [Qeyb: naxwe]

dh (Dheddig) - Dheddig (feminine) [Qeyb: naxwe] [Jinsi: dh]

raabacid

m.f.dh

Qeexid: eeg raabac2.

Qaabnaxweedyada: m.f.dh

m (magac) - magac (noun) [Qeyb: naxwe]

f (Fal) - Fal (verb) [Qeyb: naxwe]

dh (Dheddig) - Dheddig (feminine) [Qeyb: naxwe] [Jinsi: dh]

raabacad

m.dh

Qeexid: Cayaar turub (dabaka-eri) marka saddex raani baxdo tan afaraad ee harta.

Qaabnaxweedyada: m.dh

m (magac) - magac (noun) [Qeyb: naxwe]

dh (Dheddig) - Dheddig (feminine) [Qeyb: naxwe] [Jinsi: dh]

raaniyad

m.dh

Qeexid: ld raani.

Qaabnaxweedyada: m.dh

m (magac) - magac (noun) [Qeyb: naxwe]

dh (Dheddig) - Dheddig (feminine) [Qeyb: naxwe] [Jinsi: dh]

raas

m.l

Qeexid: Qoys.

Qeexid Xigta: Meel qoys degi karo.

Qeexid Kale: ld raasi.

Qaabnaxweedyada: m.l

m (magac) - magac (noun) [Qeyb: naxwe]

l (Lab) - Lab (masculine) [Qeyb: naxwe] [Jinsi: l]

raay

m.dh

Qeexid: Xiniin.

Qeexid Xigta: Dad wada dhalasho ka dhaxayso laan ka farcantay; jilib.

Qaabnaxweedyada: m.dh

m (magac) - magac (noun) [Qeyb: naxwe]

dh (Dheddig) - Dheddig (feminine) [Qeyb: naxwe] [Jinsi: dh]

rabi

f.g2

Labdhedig: -iyay, -isay

Qeexid: Bir la tumay soofeyn.

Qaabnaxweedyada: f.g2

f (Fal) - Fal (verb) [Qeyb: naxwe]

raaf

f.g1

Labdhedig: -fay, -ftay

Qeexid: Nafley xasuuqid.

Qeexid Xigta: Dad khasab ku ururin.

Qaabnaxweedyada: f.g1

f (Fal) - Fal (verb) [Qeyb: naxwe]

raan

m.dh

Qeexid: Miiqyo dun ah oo isku maran oo maro dacalkeeda laga laallaadsho.

Qeexid Xigta: Timo ama dhogor isku guntan.

Qeexid Kale: Geed laamihiisa buulal shimbi reed ama cutubcutub miro ahi ka laal laadaan.

Qaabnaxweedyada: m.dh

m (magac) - magac (noun) [Qeyb: naxwe]

dh (Dheddig) - Dheddig (feminine) [Qeyb: naxwe] [Jinsi: dh]

raar

m.l

Qeexid: Gogol caws ka samaysan oo dun lagu xardhay.

Qeexid Xigta: Dhismo kor u dheer oo dusha sare lagaga deday qoryo, caws iwm oo laga fuulo, bahalaha, qaniinka, kaneecada iwm.

Qeexid Kale: Qoryo, dhagxaan iwm oo la is dul saaray oo sallaan ahaan loo adeegsado. 4. Qoryo ceelka afkiisa lagu dadbo.

Qaabnaxweedyada: m.l

m (magac) - magac (noun) [Qeyb: naxwe]

l (Lab) - Lab (masculine) [Qeyb: naxwe] [Jinsi: l]

raac

f.g

Labdhedig: -cay, -cday

Qeexid: (f.g) Cid socod ku wehelin.

Qeexid Xigta: (f.g) Waddoqaadid.

Qeexid Kale: (f.g) Diyaarad, baabuur iwm oo socda fuulid. 4. (f.g) Bahal iyo dayac xoolo ka ilaalin. 5. (f.g) Cid cayrsasho. 6. (f.mg) Ku r.: cid ra'yi iwm la oggolaan. 7. (f.mg) La r.: xoolo iwm garaacid.

Qaabnaxweedyada: f.g

f (Fal) - Fal (verb) [Qeyb: naxwe]

g (Gudbe) - Gudbe (transitive) [Qeyb: naxwe]

Afjire - Qeexitaan & Macnaha Ereyada Afka Soomaaliga

Qor erayga aad rabto, kaddibna hel macnahiisa!

Qeexid

Qaab-dhismeedka (Naxwe)

Tusaale

Ogeysiis! qoraalkan, waa tusaale la xariir erayga raabiya oo kali ah:

Erayo La Mid Ah

1. raab m.l.fk Qayb.

Qaabnaxweedyada: m.l.fk

2. raabac m.l Qof buuxiya kaalin cayaar turub oo maran.

Qaabnaxweedyada: m.l

3. raabac f.mg1 -cay, -cday Kaalin ciyaar turub oo maran buuxin.

Qaabnaxweedyada: f.mg1

4. raabsi m.l ld raabsasho.

Qaabnaxweedyada: m.l

5. raabso f.mg3 -saday, -satay Xoolo wax calalin; baryaqaadid.

Qaabnaxweedyada: f.mg3

6. raabakh f.mg1 -khay, -khday Qalab, wax aad u gaboobay noqosho.

Qaabnaxweedyada: f.mg1

7. raaberaabe m.l (-bayaal, m.l/dh) ld raabaraabe.

Qaabnaxweedyada: m.l

8. raabakh m.l (-khyo, m.dh) Qalab aad u gaboobay.

Qaabnaxweedyada: m.l

9. raabaraabe m.l.fk (-bayaal, m.l/dh) Laba kooxood ama wax ka badan oo kala dandambeeya isku jihana u socda; kooxkoox. ld raaberaabe.

Qaabnaxweedyada: m.l.fk

10. raaciyad m.dh ld raaciye.

Qaabnaxweedyada: m.dh

11. raabacid m.f.dh eeg raabac2.

Qaabnaxweedyada: m.f.dh

12. raabacad m.dh Cayaar turub (dabaka-eri) marka saddex raani baxdo tan afaraad ee harta.

Qaabnaxweedyada: m.dh

13. raaniyad m.dh ld raani.

Qaabnaxweedyada: m.dh

14. raas m.l Qoys.

Qaabnaxweedyada: m.l

15. raay m.dh Xiniin.

Qaabnaxweedyada: m.dh

16. rabi f.g2 -iyay, -isay Bir la tumay soofeyn.

Qaabnaxweedyada: f.g2

17. raaf f.g1 -fay, -ftay Nafley xasuuqid.

Qaabnaxweedyada: f.g1

18. raan m.dh Miiqyo dun ah oo isku maran oo maro dacalkeeda laga laallaadsho.

Qaabnaxweedyada: m.dh

19. raar m.l Gogol caws ka samaysan oo dun lagu xardhay.

Qaabnaxweedyada: m.l

20. raac f.g -cay, -cday (f.g) Cid socod ku wehelin.

Qaabnaxweedyada: f.g