Qeexid
"Ku x.: cid aqoon dheeraad ah wax u leh ahaansho."
Qeexitaan & Macnaha Ereyada Afka Soomaaliga
Qor erayga aad rabto, kaddibna hel macnahiisa!
xeeldheer
[-raa, -rayd]
xeeldheer aa
xeeldheer ayd
f.mg4Wadaag:
Tusaale
Ogeysiis! qoraalkan, waa tusaale la xariir erayga xeeldheer oo kali ah:
Erayada u qoraal eg: `xeeldheer`
xeeldheere
Qeexid
(-rayaal, m.l/dh) Qof aqoon iyo waaya-aragnimo dheeraad ah u leh qayb cilmiga ka mid ah.
Qaabnaxweed & Naxwe
m.l.kh
Wadaag:
xeeldheeraan
Qeexid
eeg xeeldheer. ld xeel dheeraansho, xeeldheeri.
Qaabnaxweed & Naxwe
m.f.dh
Wadaag:
xeer
Qeexid
xeer silsilad m.l (xis.) Hab lagu raadiyo diiranaha fansaar dhawr doorsoome. Xigsinayn ayaa la sammeeyaa iyada oo la eegaayo fansaar kasta, jawaabuhuna waa la isku keenaa.
Wadaag:
xeer
Qeexid
xeer fal-cuf m.l (-rar ..., m.l) (kiim.) Marka heerkulku ma doorsoome yahay, dhakhsaha falgalka kiimikaad wuxuu saamiggal qum man ku yahay cufka firfircoon ee falga layaasha, cufka fifircoon waxaa loo qaatay ribnaanta mool/dm.3 falgalka soo saara A+B, xeerka fal cuf wuxuu sheegayaa in dha khsasha = K A iyo B halkaas oo A iyo B ay u taaganyihiin ribnaanta A iyo B ee mool/dm.3.
Wadaag:
xeer
Qeexid
xeer ciqaab m.l (-rar ..., m.l) (qaan.) X. c. wuxuu ka kooban yahay dhammaan sharci yada dawladda ee khuseeya dembiyada iyo ciqaabta.
Wadaag:
xeer
Qeexid
xeer hees m.l (-rar ..., m.l) (kiim.) Haddii falgalayaal loo beddeli karo maxsuullo falgallo isdaba joog ah kaddib, wadarta kulalka falgallada iyadoo la tixgelinayo calaamadahooda waxay la mid tahay kulka falgalka ee kalgalayaasha si toos ah loogu beddelo maxsuullo. Guud ahaan, isbeddelka tamarta oo dhammi marka falgalayaashu noqonayaan maxsuullo kuma xirna jidka la raacayo.
Wadaag:
ildheer
Qeexid
Wax rafaad ka muuqdo ahaansho.
Qaabnaxweed & Naxwe
f.mg4
Labdhedig
-raa, -rayd
Wadaag:
xeel
Qeexid
Tab iyo maaro wax lagu xalliyo. ld xeelad, xeelo, xiilo.
Qaabnaxweed & Naxwe
m.dh
Wadaag:
xeer1
Qeexid
(-rar, m.l) Sharci; dastuur.
Xarig kor looga xiro aqalka miyiga si aan dabayshu u qaadin.
Qaabnaxweed & Naxwe
m.l
Wadaag:
xeer2
Qeexid
Xarig wax kor kaga xirid.
Wax sharci kadhigid.
Qaabnaxweed & Naxwe
f.g1
Labdhedig
-ray, -rtay
Wadaag:
xeerka
Qeexid
xeerka Lenis m.l (fiis.) Xeer odhanaaya in jihada keyd faraqa saaqmay uu lid ku yahay isbeddelka abuuraya.
Wadaag:
xeerka
Qeexid
xeerka noqodka m.l 1. (fiis.) Fallaadh abbaarka, fallaadh noqodka iyo liganuhuba waa isku sallax. 2. (fiis.) Xagal abbaarka (i) = xagal noqodka (r) wuxuna sax ku yahay noqodka ka dhaca dulaha muraayadaha obtikaad ee sallaxa ah iyo kuwa xoodanba.
Wadaag:
xeerka
Qeexid
xeerka qalloocsanka m.l 1. (fiis.) Xagal abbaarka, xagal qalloocsanka iyo liganuhuba waa isku sallak. 2. (fiis.) Saamiga sayni iyo sayn r waa madoorsoome marka ay u gaar yihiin labada dhextaal ee tebinaya. Taas oo i = xagal abbaarka, r = xagal qalloocsanka.
Wadaag:
xeerka
Qeexid
xeerka sayn m.l (xis.) Saddex-xagal kasta saamiga dhererka dhinaca marka loo eego saynka xagasha ka horjeedda dhinacaasi waa isku mid dhammaan saddexda dhinac. Sidaa daraadeed saddex-xagal dhinacyadiisu ay yihiin a, biyo c, xaglihiisuna ay yihiin A, B iyo C. Jidka waa a = b = c taas oo ay tahay dhinaca kahorjeeda xagasha A, b-tahay dhinaca kahorjeeda xagasha B iyo c-na tahay dhinaca ka horjeeda xagasha C.
Wadaag:
xeero1
Qeexid
(-ooyin, m.l) Weel godan oo qori ka samaysan oo cuntada lagu rito.
Qaabnaxweed & Naxwe
m.dh
Wadaag: